उन्हाळा सुरू झाला की मुलांच्या आरोग्याची विशेष काळजी घ्यावी लागते. या दिवसांत शरीरातून घामाच्या रूपात पाणी व लवणं बाहेर पडतात, ज्यामुळे डिहायड्रेशनचा धोका वाढतो. विशेषतः लहान मुलांमध्ये ही स्थिती अधिक गंभीर होऊ शकते.
१. डिहायड्रेशन का होतं?
तापमान जास्त असणं: उन्हाळ्यात शरीराला थंड ठेवण्यासाठी घाम जास्त प्रमाणात येतो. त्यामुळे शरीरातील पाणी कमी होऊ लागतं.
पाणी कमी पिणं: अनेकदा मुले खेळण्यात गुंग होतात आणि पाणी पिण्याकडे दुर्लक्ष करतात.
अतिरिक्त शारीरिक हालचाल: मैदानी खेळ, बाहेर खेळणे यामुळे पाण्याची गरज अधिक वाढते.
विकार / आजार: उलटी, अतिसार यामुळे देखील शरीरातील द्रवपदार्थ झपाट्याने कमी होतात.
२. डिहायड्रेशनची लक्षणं कोणती?
तोंड कोरडं होणं
लघवीचा रंग गडद पिवळा होणे
सतत थकवा येणे
डोके दुखणे
डोळे खोल गेलेले दिसणं
चिडचिड किंवा अस्वस्थपणा
त्वचा कोरडी व तनावग्रस्त दिसणे
३. डिहायड्रेशनपासून वाचण्यासाठी महत्त्वाचे उपाय
🍹 पुरेसे द्रवपदार्थ द्या:
दिवसातून ७–८ वेळा पाणी पिण्याची सवय लावा.
लिंबूपाणी, ताक, नारळपाणी यांसारखे नैसर्गिक द्रव दिल्यास शरीरात क्षार टिकून राहतात.
🥭 फळांचा समावेश करा:
टरबूज, खरबूज, संत्री, डाळिंब यांसारख्या पाण्याचे प्रमाण असलेल्या फळांचा आहारात समावेश करा.
🧢 योग्य कपडे वापरू द्या:
हलक्या रंगाचे, सैलसर सूती कपडे उन्हाळ्यासाठी योग्य असतात. हे शरीराला थंड ठेवण्यास मदत करतात.
🏠 उन्हात खेळायला टाळा:
११ ते ४ या वेळात बाहेर जाणे टाळावे, कारण या वेळेत ऊन अधिक तीव्र असते.
🥤 ORS पावडरचा वापर:
गरज असल्यास ORS (oral rehydration solution) द्यावा, विशेषतः अतिसार किंवा उलटीमुळे पाणी कमी झाल्यास.
निष्कर्ष:
उन्हाळा म्हणजे फक्त सुट्ट्यांचा आनंद नव्हे, तर मुलांच्या आरोग्याकडे लक्ष देण्याचा काळ देखील आहे. पाण्याचं महत्त्व पटवून देणं आणि त्यांना वेळेवर द्रवपदार्थ द्यणं — हेच डिहायड्रेशनपासून त्यांचं रक्षण करणारं खरं शस्त्र आहे.
📝 हे वाचा आणि आपल्या प्रिय मुलांचे आरोग्य उन्हाळ्यात सुरक्षित ठेवा!
